Stúfur

Stúfur er, eins og nafnið gefur til kynna, minnstur jólasveinanna. Hann leitar að illa þrifnum pönnum og skrapar agnirnar sem brunnu fastar. Í gömlum heimildum ber Stúfur einnig nöfnin Pönnusleikir og Pönnuskuggi. Hann er því fyrstur fjögurra bræðra sem borða af eða úr eldhúsáhöldum og koma hinir í kjölfarið, það eru Þvörusleikir, Pottaskefill og loks Askasleikir.

Stúfur er að margra mati vinsælasti jólasveinninn en lýtur oft í lægra haldi fyrir Kertasníki sem kemur síðastur til byggða. MMR hefur gert árlegar kannanir frá árinu 2015 á vinsældum jólasveinanna. Allt til ársins 2020 var Kertasníkir vinsælastur en árið 2021 mældist Stúfur vin­sælastur jóla­sveinanna þegar 30% völdu Stúf en 28% Kertasníki.

Í Jólasveinavísu Jóhannesar úr Kötlum sem birtist fyrst í ljóðabókinni Jólin koma árið 1932 lýsir hann Stúfi svona:

Stúfur hét sá þriðji,

stubburinn sá.

Hann krækti sér í pönnu,

þegar kostur var á.

Hann hljóp með hana í burtu

og hirti agnirnar,

sem brunnu stundum fastar

við barminn hér og þar.